Wat is een Groene Man
Een Groene Man is een mythologische voorstelling van een gezicht (soms een volledig gestalte) met takken en bladeren als baard- en hoofdhaar. De term ‘Groene Man’ wordt voor het eerst gebruikt door Lady Raglan in haar artikel The ‘Green Man’ in Church Architecture uit 1939 [1]. Groene Mannen zijn in veel Europese landen, en ook daarbuiten, aan te treffen. In de literatuur worden het ook wel bladmaskers genoemd.

 

 

Groene man in Frankrijk. Bron: Wikipedia. Licentie: Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported licentie.


Een Groene Man is meestal te zien als mascaron of reliëf aan bijvoorbeeld een console, kapiteel of sluitsteen in een gewelf of boog aan kerken en andere bouwwerken. Het is bijna steeds een menselijke kop, maar ook dierfiguren komen voor. Uit de gezichtsopeningen groeien takken met bladeren. Een Groene Man bevindt zich vaak aan een buitengevel bij een ingang en is dan vervaardigd uit natuursteen. Binnen kan een Groene Man aanwezig zijn die uit stucwerk is vervaardigd of daarop is geschilderd. Ook komen afbeeldingen voor in houtsnijwerk zoals op een preekstoel in de kerk.


Het gebruik is al vele eeuwen in heel Europa bekend. Kelten, Grieken en Romeinen kennen al koppen met plantengroei uit de gezichtsopeningen. Ook bij oude Aziatische en Amerikaanse culturen komen ze voor. Hoewel er een duidelijke aanwezige connectie bestaat met het spirituele, ligt er aan de verspreiding sinds de middeleeuwen vooral en bijna uitsluitend een louter decoratieve overweging ten grondslag. In Nederland is een van de oudste afbeeldingen een tekening uit de 14e eeuw op het stucwerk van een gewelf in de Grote of Lebuïnuskerk in Deventer, 30 meter boven de kerkgangers [2][3].


De Groene Man wordt door sommigen gezien als het archetype van de productieve mannelijke energie van de aarde.


Ook de Christusfiguur wordt wel als Groene Man afgebeeld, naast een gevlochten doornenkroon groeien er dan bladeren uit het hoofd.


In Engeland is de Green Man een populair onderdeel van de traditie. Nogal wat pubs heten The Green Man, naar de afbeelding bij de ingang. In een Schotse kerk, de Rosslyn Chapel in Roslin bij Edinburgh, zijn meer dan 100 afbeeldingen van een Green Man te vinden [4].


Groene Man aan de buitenzijde van de Maria-van-Jesse-kerk in Delft.

 

Legendarisch wezen
De Groene Man, en heel af en toe de Groene Vrouw, is een legendarisch wezen dat voornamelijk wordt geïnterpreteerd als een symbool van wedergeboorte, wat de cyclus van nieuwe groei vertegenwoordigt die elk voorjaar plaatsvindt. De Groene Man wordt meestal afgebeeld in een sculptuur, of een andere weergave van een gezicht dat is gemaakt van, of volledig omgeven door, bladeren [5].


Variaties
Het Green Man motief kent vele variaties. Takken of wijnstokken kunnen uit de mond, neusgaten of andere delen van het gezicht ontspruiten en deze scheuten kunnen bloemen of vruchten dragen. Gevonden in vele culturen van vele leeftijden over de hele wereld, is de Groene Man vaak verwant aan natuurlijke vegetatiegoden. Vaak gebruikt als decoratieve architecturale ornamenten, worden de Groene Mensen vaak gevonden in gravures op zowel seculiere als kerkelijke gebouwen. ‘The Green Man’ is ook een populaire naam voor Engelse openbare huizen, en verschillende interpretaties van de naam verschijnen op herbergborden, die soms een volledig cijfer laten zien in plaats van alleen het gezicht.


Sommigen [6][7] speculeren dat de mythologie van de Groene Mens onafhankelijk in de tradities van afzonderlijke oude culturen is ontwikkeld en in de grote verscheidenheid van voorbeelden is geëvolueerd die door geschiedenis worden gevonden.

 

Groene Man in Roslyn.


Architectuur
Meestal aangeduid in werken op architectuur als gebladerte hoofden of gebladerte maskers, houtsnijwerk van de Groene Man kan vele vormen aannemen, naturalistisch of decoratief. De eenvoudigste afbeelding van het gezicht van een man die uit dicht gebladerte tuurt. Sommigen hebben misschien bladeren voor haar, misschien met een lommerrijke baard. Vaak groeien bladeren of lommerrijke scheuten uit zijn open mond en soms zelfs uit de neus en ogen. In de meest abstracte voorbeelden lijkt het snijwerk op het eerste gezicht slechts gestileerd gebladerte te zijn, waarbij het gezichtselement pas bij nader onderzoek zichtbaar wordt. Het gezicht is bijna altijd mannelijk; groene vrouwen zijn zeldzaam.


Julia, Lady Raglan past de term ‘Green Man’ toe op dit type architectonisch kenmerk in haar artikel ‘The Green Man in Church Architecture’ uit 1939 in The Folklore Journal [8]. Men denkt dat haar rente uit houtsnijwerk bij St. Jerome's Church in Llangwm, Monmouthshire voort is gekomen [9].


Verschillende vormen
De Groene Man verschijnt in vele vormen, met de drie meest voorkomende typen gecategoriseerd als:
1.de Bladkop: volledig bedekt met groene bladeren
2.de Disgorging Head: spuwt vegetatie uit zijn mond
3.de Bloedzuigerkop: ontspruit vegetatie uit alle gezichtsopeningen (bijv. traankanalen, neusgaten, mond en oren) [8][9].

 

In zijn ‘A Little Book of The Green Man’, evenals zijn website, geeft Mike Harding voorbeelden van Groene Mannenfiguren uit Libanon en Irak uit de 2e eeuw. Vergelijkbare cijfers bestaan in Borneo, Nepalen India.
Een 4e-eeuws voorbeeld van een Groene Man bij wie die vegetatie uit zijn mond groeit, komt uit St. Abre, in St. Hilaire-le-grand, ca. 400 na Christus [10].

 

Gewelfschildering Lebuïnuskerk Deventer (1450-1525).

De Groene Man in christelijke kerken
De traditie van de Groene Man die in christelijke kerken wordt gesneden, bestaat in heel Europa, waaronder voorbeelden zoals de ‘Zeven Groene Mannen van Nicosia’ uitgehouwen in de gevel van de dertiende-eeuwse Sint-Nicolaaskerk op Cyprus. Harding verwijst naar een gebladertehoofd uit een 8e-eeuwse Jain-tempel in Rajasthan [11].


Er zijn romaanse gebladerte hoofden in de 11e eeuwse Tempelierskerken in Jeruzalem. Harding suggereert voorlopig dat het symbool mogelijk afkomstig is uit Klein-Azië en naar Europa is gebracht door reizende stenen carvers.

 

Ile de France (eind dertiende eeuw Louvre).


Renaissance
Vanaf de Renaissance verschijnen uitgebreide variaties op het Green Man-thema, vaak met dierenkoppen in plaats van menselijke gezichten, in veel andere media dan houtsnijwerk (waaronder manuscripten, metaalbewerking, boekplatenen glas-in-lood). Ze lijken te zijn gebruikt voor puur decoratief effect in plaats van een diepgeworteld geloof te weerspiegelen. Een Zwitserse graveur, Numa Guyot [12]. heeft een boekplaat gecreëerd die een Groene Mens in voortreffelijk detail afschildert. Het is voltooid rond 1887.


In Groot-Brittannië geniet het beeld van de Groene Man een heropleving in de 19e eeuw en wordt populair bij architecten tijdens de gotische heropleving en het ‘Arts and Crafts-tijdperk’, als het verschijnt als een decoratief motief in en op veel gebouwen, zowel religieus als seculier.
Amerikaanse architecten nemen het motief rond dezelfde tijd op. De Groene Man reist met de Europeanen mee terwijl ze de wereld koloniseren. Veel variaties zijn te vinden in neogotische Victoriaanse architectuur. Hij is erg populair onder Australische steenhouwers en is te vinden op veel seculiere en heilige gebouwen, waaronder een voorbeeld op Broadway, Sydney [13].

 

Afbeelding op een kapiteel te Instanboel uit de zesde eeuw.


Een heidens figuur?
Oppervlakkig gezien lijkt de Groene Man heidenste zijn, misschien een vruchtbaarheidsfiguur of een natuurgeest, vergelijkbaar met de houtwose (de wilde man van het bos), en toch verschijnt hij vaak, uitgehouwen in hout of steen in kerken, kapellen, abdijen en kathedralen, waar voorbeelden te vinden zijn die dateren uit de 20e eeuw.
In een van zijn rollen wordt de oude Egyptische God Osiris beschouwd als een graangod en wordt hij vaak afgebeeld met een groen gezicht dat vegetatie, wedergeboorte en opstanding voorstelt. Containers met grond in de vorm van Osiris beplant met zaad (‘Osiris Beds’) zijn te vinden in sommige graven van het Nieuwe Koninkrijk. Het ontkiemende graan impliceert de wederopstanding van de overledene [14].

Green Men. Hamsterley Forest in the Durham Dales is 2000 hectares of mixed woodland with excellent walks, bike routes and horse riding trails for all levels of abilty. It's brilliant! Bron: Pinterest.


Dienaar van God
Khidr of al-Khidr (Arabisch: الخضر al-Khiħr ‘de Groene’, ook getranscribeerd als Khidar, Khizr, Khyzer, Khizar) is een gerespecteerd figuur in de islam, die de Koran beschrijft als een rechtvaardige dienaar van God [13], die grote wijsheid of mystieke kennis bezit [13]. Er wordt meestal gezegd dat hij een tijdgenoot van Mozes zal zijn, maar in andere variaties van zijn verhaal, leeft hij tezelfdertijd zoals Abraham, de mythologische Perzische koning Afridun en Nashiya bin Amus [15][16]. De 18de sura (‘De Grot’) stelt een verhaal voor waar Khidr Mozes vergezelt en hem over zijn eed test om geen vragen te stellen. Tom Cheetham, een autoriteit op het hetrisch mystiek, identificeert Khidr van het esoterische soefisme met de Groene Man. In zijn boek over het werk van Henry Corbin en anderen over de 12e-eeuwse moslimheilige Ibn Arabiontwikkelt hij het idee van de Groene Man/Khidr als het principe dat bemiddelt tussen het denkbeeldige rijk en de fysieke wereld [17].


Over een soortgelijk thema schrijft auteur over spiritualiteit en architectuur William Anderson: [18].

Er zijn legendes van hem (Khidr) waarin hij, net als Osiris, in stukken wordt gesneden en herboren; en profetieën die hem, net als de Groene Man, verbinden met het einde van de tijd. Zijn naam betekent de Groene of Groene, hij is de stem van inspiratie voor de aspirant en geëngageerde kunstenaar. Hij kan komen als een wit licht of de glans op een grassprietje, maar vaker als een innerlijke stemming. Het teken van zijn aanwezigheid is het vermogen om met onvermoeibaar enthousiasme te werken of te ervaren buiten iemands normale capaciteiten. Hierin kan er een link zijn tussen culturen, ... een van de redenen voor het enthousiasme van de middeleeuwse beeldhouwers voor de Groene Man kan zijn dat hij de bron van elke inspiratie is geweest [19].

 

Een Groene Man als hedendaags houtsnijwerk op een stam van een boom.


In het Sanskriet is de Groene Man bekend met de gana Kirtimukha of ‘Face Of Glory’ die verwant is aan een sering van Shiva en Rahu. Het gezicht van glorie wordt vaak gezien in Vajrayana Boeddhistische Thanka-kunst en iconografie, waar het vaak wordt opgenomen als een wolkvormige simulacrum, en afgebeeld als bekroning van het 'Wiel van het Worden' of de Bhavachakra [20].


Andere goden afgebeeld in groen zijn in Tibet Amogha-siddhi en in Mexico Tlaloc.
Sommige commentatoren verbinden of associëren de term met ‘Jack in the Green [19]’.

 

Groene 'katten, leeuwen,en demonen worden ook gevonden. Op grafstenen en andere gedenktekens worden soms menselijke schedels getoond die wijnstokken of andere vegetatie ontkiemen, vermoedelijk als een symbool van opstanding (zoals in Shebbear, Devon, Engeland).


Een karakter oppervlakkig gelijkaardig aan de Groene Mens, in de vorm van een gedeeltelijk gebladertemasker dat door Bacchic cijfers wordt omringd, verschijnt in het centrum van de 4de-eeuwse zilveren salver in de Schat Mildenhall, die bij een Roman villaplaats in Suffolk,Engeland wordt gevonden; het masker wordt over het algemeen overeengekomen om Neptunus of Oceanus te vertegenwoordigen en het gebladerte is van zeewier [21].


In landen als Duitsland, IJslanden Engeland hebben afbeeldingen van de Groene Man geïnspireerd te kunnen zijn door goden zoals Freyr [22] of Odin, omdat beide veel attributen hebben van de latere Groene Mannen uit heel Europa [23][24][25][26].


In Thomas Nashe's masque Summer's Last Will and Testament (1592, gedrukt 1600), het karakter commentaar op de actie opmerkingen, na de uitgang van "Satyrs en hout-Nimfen", "De rest van de Groene Mannen hebben redelijke stemmen ...".


Er zijn parallellen getrokken tussen de Groene Man en verschillende goden, waaronder de Britse Keltische Lud, ook bekend als Nodens; [26] Osiris, Odin, Dionysus, en zelfs Jesus [27]. De Kerstmis van de vader, die vaak in klimop in vroege afbeeldingen wordt getoond, is voorgesteld als gelijkaardige bosgeest [28].


Een andere verklaring voor het losgeraakte hoofd is dat het Mímir's hoofd uit de Noorse mythologie is. Mímir is de oom van Óðinn en is een God van kennis en wijsheid. Zijn put ligt in Jötunheim, het land van de IJsreuzen. Hij wordt onthoofd door de Vana Goden voor het beheersen van Hœnir, de Asa God leider, na de Asa-Vana oorlog. Het afgehakte hoofd wordt vervolgens naar Óðinn gestuurd die het hoofd balsemt met kruiden en specerijen om te voorkomen dat het rot. Hij reanimeert dan het hoofd en houdt het bij zich, zodat Mímir's wijsheid en kennis niet verloren gaan. Na de Vikingtijd in het Verenigd Koninkrijk nemen sommige kerken het Groene Mannenmotief op in verwijzing naar kennis en wijsheid [29].

Groene Mens op een schiphoofdstad in de kerk in Washfield, Devon, Engeland. (Foto Rex Harris).


The Green Man is een terugkerend thema in de literatuur. Soms worden de figuren van Robin Hood en Peter Pan geassocieerd met een Groene Man, net als die van de Groene Ridder in Sir Gawain en de Groene Ridder. De Groene Ridder in dit gedicht dient als zowel een monsterantagonist als mentor van Sir Gawain, behorend tot een prechristelijke wereld die antagonistisch lijkt voor, maar uiteindelijk harmonieus is met, de christelijke [30]. Tijdens de naoorlogse era interpreteren de literaire geleerden de Groene Ridder als literaire vertegenwoordiging van De Groene Mens van Lady Raglan zoals beschreven in haar artikel ‘De groene Mens in De Architectuur van de kerk’, gepubliceerd in het ‘Folklore’ dagboek van maart 1939. Deze associatie heeft uiteindelijk het geloof geholpen te consolideren dat de Groene Man een echte, middeleeuwse folkloristische figuur is geweest [31][32].
Sir James Frazer noemt de traditie in The Golden Bough. Kingsley Amis's roman The Green Man (1969) gaat over een moderne incarnatie van de Groene Man, die in de roman wordt afgeschilderd als een oud heidens monster. Stephen Fry schreef een pastiche van een gedicht genaamd ‘The Green Man’ als onderdeel van zijn roman The Hippopotamus. In Het boek van Charles Olson, Archeoloog van Ochtend, is er een gedicht getiteld ‘De groene Mens’. Ronald Johnson schreef ook een gedichtreeks van boeklengte, The Book of the Green Man. Het uitgangspunt heeft zelfs zijn weg gevonden naar strips, met name met het karakter van Swamp Thing.

 

 

Het aartsbisschoppelijke Mechelen wemelt van verwijzingen naar heidense en mythologische figuren. Hier een Groene Man in de Sint. Jan.


Fantasieliteratuur
Groene Mannen, en varianten op het thema, komen vaak voor in moderne fantasieliteratuur en sciencefiction. Tom Bombadil en de Ents in The Lord of the Rings kunnen als mogelijke voorbeelden worden beschouwd. In Kenneth Grahame's kinderklassieker The Wind in the Willowsuit 1908 verschijnt een afbeelding van een natuurlijke deïteit, analoog aan Pan and the Green Man legend, als het hoogtepunt van een mystieke ervaring in het hoofdstuk ‘The Piper at the Gates of Dawn’. (Later ontleent het debuutalbum van de psychedelische rockband Pink Floydzijn naam aan dat hoofdstuk.) Elders, Robert Jordan's serie The Wheel of Time bevat een personage genaamd Someshta, aangeduid als ‘de Groene Man’. Hij is de enige overlevende van een ras genaamd de Nym, die oorspronkelijk worden toevertrouwd als de tuinders van de wereld, en die het vermogen hebben om het leven en de groei van planten om hen heen te manipuleren [33]. Hij verschijnt voor het eerst in boek één, ‘Het oog van de wereld’, in hoofdstukken 49 (‘The Dark One Stirs’) en 50 (‘Meetings at the Eye’). Later duikt hij weer op in boek vier, The Shadow Rising, in hoofdstuk 26 (‘The Dedicated’), in een ter'angreal gelegen in Rhuidean [34]. Een karakter genoemd ‘de groene mens’ verschijnt ook in de reeks van Gene Wolfe ‘Het boek van de Nieuwe Zon’. In dat verhaal is het personage een tijdreiziger uit een mogelijke toekomst van Urth (d.w.z. de aarde) waar de mensheid vijvertuig heeft veranderd totdat het in ons bloed kan leven, en door zijn tussenkomst eindelijk onze vrede heeft gemaakt in de lange strijd van de mensheid met de zon. In ons leven en sterven de kleine planten, en ons lichaam voedt zich met hen en hun doden en heeft geen andere voeding nodig. Alle hongersnoden, en alle arbeid van het verbouwen van voedsel, zijn beëindigd.


De Cornish dichter Charles Causley, de winnaar van 1967 van de Gouden Medaille van de Koningin voor Poëzie heeft een gedicht geschreven, getiteld Groene Mens in de Tuin [35].

 

 

Deze voorstelling komt zeer dicht bij de Indiase 'Kirtimukha'. Hier zijn de Oorspronkelijke Kosmische Moeder en Haar God/Zoon/Groene Man nog niet gescheiden. Men kan het geheel als de 'Lady and Her Beasts' opvatten. De laatste zijn de waterdraken om Haar hoofd (het duidelijkst rond Haar kaken).


Het einde van de 20e eeuw
In de laatste jaren van de 20e eeuw en de vroegste van de 21e eeuw verspreidt het uiterlijk van de Groene Man zich in de kinderliteratuur [36]. Voorbeelden van dergelijke romans waarin de Groene Mens een centraal karakter is zijn Bel Mooney's werken van 1997 ‘De groene mens en het toetreden tot de Regenboog’, Jane Gardam's. 1998 De groene Mens, en Geraldine McCaughrean's. 1998 De stenen komen uit [36]. Binnen veel van deze afbeeldingen, absorbeert en verdringt de Groene Mens een verscheidenheid van andere wilde mensen en goden, in het bijzonder die die met een seizoengebonden dood en wedergeboorte worden geassocieerd [36]. De Rotherweird Trilogy door Andrew Caldecott trekt zwaar op het concept van de Groene Mens, die door gardener Hayman Salt wordt belichaamd die in de Groene Mens bij de climax van het eerste boek wordt omgezet. De Deptford Mice-boeken van Robin Jarvis bevatten een welwillende godheid die bekend staat als de Groene Muis, aanbeden door de hoofdrolspelers. Hij is een knaagdierversie van de Groene Mens [37].


The Green Man is een integraal personage in Max Porters roman Lanny, die op de longlist heeft gestaan voor de Booker Prize 2019 .


Het Green Man-beeld maakt een heropleving in de moderne tijd, met kunstenaars van over de hele wereld die de beelden verweven in verschillende werkvormen [38]. Engelse kunstenaar Paul Sivell leidt tot De Groene Mens van Whitefield, een houtsnijwerk in een dood gedeelte van een levende eikenboom; David Eveleigh, een Engelse tuinontwerper creëert het Penpont Green Man Millennium Maze, in Powys, Wales (vanaf 2006 de grootste afbeelding van een Green Man-afbeelding ter wereld); De Zambiaanse beeldhouwer Toin Adams heeft de 12 meter hoge Green Man gecreëerd in Birmingham, UK vanaf 2006 het grootste vrijstaande beeld van de Green Man ter wereld; en beeldhouwer M. J. Anderson creëert het marmeren beeld getiteld Green Man als Original Coastal Aboriginal Man of All Time from Whence the Bush and All of Nature Sprouts from his Fingers. Anderen omvatten Jane Brideson, Australische kunstenaar Marjorie Bussey, Amerikaanse kunstenaar Monica Richards, en Engelse fantasiekunstenaar Peter Pracownik, wiens kunstwerk in verscheidene media, met inbegrip van full-body tatoeages is verschenen [38].


De Amerikaanse kunstenaar Rob Juszak neemt het thema van de Groene Man als de spirituele beschermer van de Aarde en verandert het in een visioen van de Groene Man die de planeet aan het slingeren is; Dorothy Bowen creëert een kimono zijden schilderij, getiteld Greenwoman, als een uitdrukking van het vrouwelijke aspect van de legende [38].

 

Ook tegenwoordig maakt men in de moderne kunst nog steeds Groene Mannen. Deze lijkt wel zeer op een echt mens met groene ogen en een traan onder elk oog.


Muziek
Gedramatiseerde strijd tussen de Green Man en Jack Frost op een gemeenschapsfestival in Yorkshire
Gekostumeerde performer bij Scarborough Faire (2007).


Jethro Tull speelt het nummer Jack-in-the-Green op hun album Songs from the Wood uit 1977.


The Green Man is een nummer van de Vroege Engelse acid house outfit Shut Up and Dance die in 1992 in de Britse hitlijsten komt. Een lied ‘Greenman’ door Engelse band XTC gekenmerkt op hun album Apple Venus Volume 1 (de tekst omvat ‘Zie Greenman blaas zijn kus van hoge kerkmuur’). Het nummer Green Man staat op het album October Rust van de Amerikaanse heavymetalband Type O Negative. The green man is het onderwerp van Roy Harper's ‘The Green Man’, het leadnummer op zijn gelijknamige album. Het nummer ‘Diadem’ op Waterson-Carthy's album Holy Heathens and the Old Green Man uit 2006 bevat zinnen die suggereren dat het figuur dat wordt aanbeden een soort Green Man is.

 

 

 

Een hedendaagse vrolijke Groene Man gemaakt van klei.

 


Theater en festivals
The Green Man is te zien in optredens zoals het Imbolc festival in Marsden, West Yorkshire of het Green Man Festival in Brecon Beacons ,Wales, in de buurt van Crickhowell.

 

Bioscoop en televisie
The Green Man is te zien in verschillende films, zoals de eerste aflevering van The Canterbury Tales van Pier Paolo Pasolini (1972) en The Draughtsman's Contract van Peter Greenaway (1982). In de horrorfilm The Wicker Manuit 1973 is de lokale taverne van Summerisle genaamd 'The Green Man' het spook van een groep heidense eilandbewoners. De Disney-film The Odd Life of Timothy Green uit 2012 lijkt een Green Man-figuur in zijn titelpersonage af te beelden, een magisch kind dat op een avond in de tuin van een kinderloos stel verschijnt. Hij heeft bladeren die op zijn benen groeien, neemt voeding van zonlicht en keert in de herfst terug naar de aarde, nadat hij zijn doel heeft bereikt.


The Green Man is afgebeeld in de tv-serie The Chilling Adventures of Sabrina als een oude heidense god; hij is bedoeld om het einde van de mensheid te brengen, ‘Het einde van al het vlees’ waar alle mensen zullen worden bestoven en gedood als offers om de Groene Man terug te brengen.


De BBC TV-serie The Green Man uit 1990 is een bewerking van de roman van Kingsley Amis met die naam en speelt Albert Finney als een moderne incarnatie van de Green Man.


‘Your Green Man’ is de titel van het vierde hoofdstuk van het tweede seizoen van Hellier, een documentaireserie uit 2019. De episode volgt paranormale onderzoeker Tyler Strand door een afgelegen gebied van Noord-Carolina, waar hij een groot Symbool van de Groene Mens vindt dat in een boom wordt gesneden. De Green Man-mythologie wordt verkend en verwezen in extra afleveringen in de serie.


Modern heidendom
Voor veel moderne Heidenen wordt de Groene Man gebruikt als symbool van seizoensvernieuwing en ecologisch bewustzijn [40].
In Wicca, de Groene Man is vaak gebruikt als een weergave van de Gehoornde God, een syncretische godheid die aspecten van onder andere de Keltische Cernunnos en de Griekse Pan omvat.


 

Meer lezen: Groene Mannen in Groninger kerken

 

 

 

Noten, bronnen en referenties:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Noten, bronnen, referenties en literatuur:

1. graafschaploon.be, "De Groene Man (Green Man)", Marc Robben (geraadpleegd op 6 oktober 2015)
2. Gooijer, C de. Gids voor Groene Mannen in Deventer. Twello: Robine, 2012.
3. Lancaster, J. en L. Groene Man en de groene vrouw in Nederland. Geesteren: A3 boeken, 2015: pp.173-176.] 4. Officiële website van Rosslyn Chapel
5. For the "Lady of Wells" boss in the Chapter House of Wells Cathedral, see Wright, Brian (2011). Brigid: Godin, Druidess en Heilige. De Geschiedenis Pers. blz. ISBN 978-0752472027.
6. Cheade, Shirlyn. "Green Man Mythologie". TarValon.net Bibliotheek. Geraadpleegd op 1 september 2011.
7. Jenks, Kathleen. "Gemeenschappelijke Thema's Oost & West: De Groene Mens". Myth*ing Links. Gearchiveerd van het origineel op 2012-08-05. Geraadpleegd op 1 september 2011.
8. Raglan, Lady (maart 1939). "De groene mens in kerkarchitectuur". Folklore. 50 (90990): 45–57. doi:10.1080/0015587x.1939.9718148. JSTOR 1257090.
9. "Theorieën en interpretaties". Het Raadsel van de Groene Man. Geraadpleegd op 24 augustus 2016.
10. Harding, Mike (1998). Een boekje van de Groene Man. Aurum Pers. blz. ISBN 1-85410-561-2. Gearchiveerd van het origineel op 2011-07-10.
11. Pesznecker, Susan (2007). Gargoyles: Uit het archief van de Grijze School van Tovenarij. Franklin Lakes NJ: De Pers van de carrière. blz. ISBN 1-56414-911-0.
12. Anderson, William (1990). Groene Man. Harpercollins. blz. ISBN 0-06-250077-5.
13. "De officiële Mike Harding website". Mikeharding.co.uk. Geraadpleegd op 2013-03-19.
14. Numa Gearchiveerd 2016-01-07 bij de Wayback Machine, Guyot Brothers
15. Rose, James (7 juni 2006). "Green Man on Broadway" – via Flickr.
16. Hart, George, ed. (2005). Routledge Woordenboek van Egyptische Goden en Godinnen. Routledge. blz. ISBN 0-415-34495-6.
17. Koran, 18:65
18. "al-Khadir (al-Khidr)". Encyclopedie van de islam (Tweede dr.) . Geraadpleegd op 21 april 2012.
19. Koran, 18:64–65
20. Cheetham, Tom (2004). Groene Mens, De Engel van de Aarde. Albany, NY: De Universiteit van de staat van New York. ISBN 0-7914-6270-6.
21. Anderson, William (1990). Green Man: Het archetype van onze eenheid met de Aarde. San Francisco, Californië: Harper Collins. ISBN 0-06-250075-9.
22. Bier, Robert (1999). De encyclopedie van Tibetaanse symbolen en motieven. Shambhala. ISBN 1-57062-416-X. ISBN 978-1-57062-416-2
23. Centerwall, Brandon S. (1997). "De naam van de Groene Man". Folklore. 108: 25–33. doi:10.1080/0015587x.1997.9715933.24. Geïllustreerd (British Museum highlights:Geweldig gerecht uit de Mildenhall schat Gearchiveerd op 2015-10-18 bij de Wayback Machine)
25. Harding, Paul, Joseph Bindloss, Joseph, & Cornwallis, Graeme. IJsland, Lonely Planet (2004) ISBN 1-74104-076-0, ISBN 978-1-74104-076-0
26. "Keltisch Londen: bewijs van aanbidding van de Gehoornde God". Fantompowa.net. Geraadpleegd op 2013-03-19.
27. Gearchiveerd op 10 juli 2011, bij de Wayback Machine
28. "Flame Online 2001: Lezers reacties". Fantompowa.net. Geraadpleegd op 2013-03-19.
29. "Heathen Fun". Home.earthlink.net. 20-07-2003. Gearchiveerd van het origineel op 2012-08-14. Geraadpleegd op 2013-03-19.
30. Baring, Anne. Cashford, Jules (1991). De mythe van de godin. Londen: Penguin. blz. 411–2. ISBN 14-01-019292-1.
31. Harding, Mike, A Little Book of the Green Man, photography by Mike Harding, Aurum Press, Londen, 1989 p. 12
32. Siefker, Phyllis (februari 1997). Sinterklaas, Laatste van de Wilde Mannen: De oorsprong en evolutie van Sinterklaas, 50.000 jaar. McFarland & Co. ISBN 0-7864-0246-6.
33. http://www.marie-stuart.co.uk/Castles/RoslinChapel2.htm
34. Braudy, Leo (25 okt 2016). Haunted: Over geesten, heksen, vampiers, zombies en andere monsters van de natuurlijke en bovennatuurlijke werelden. Yale University Press. blz. ISBN 0300224729. Geraadpleegd op 28 september 2017.
35. Larrington, Carolyne (2015). The Land of the Green Man: A Journey Through the Supernatural Landscapes of the British Isles. Ik .B Tauris. blz. ISBN 1780769911.
36. Mastin, Luke. "THEORIEËN EN INTERPRETATIES". www.greenmanenigma.com. Geraadpleegd op 28 september 2017.
37. Jordanië, Robert (1990). Het oog van de wereld. Tor Books (VS) en Orbit (VK). ISBN 0-312-85009-3. (Amerikaanse hardback editie) ISBN 1-85723-353-0(Britse hardback editie).
38. Jordanië, Robert (1992). De Schaduw die oprijst. Tor Books (VS) en Orbit (VK). ISBN 0-312-85431-5. (Amerikaanse hardback editie) ISBN 1-85723-079-5(Britse hardback editie).
39. "Charles Causley Biografie". www.poetrysoup.com. Geraadpleegd op 2018-08-03.
40. Bramwell 2009, p. 59.
41. Jarvis, Robin. "De Muizen Deptford - Het Koninkrijk van de Groene Muis". Robinjarvis.com. Geraadpleegd op 21 april 2021.
42. Phyllis Araneo. "Green Man Resurrected: An Examination of the Underlying Meanings and Messages of the Re-Emergence of the Ancient Image of the Green Man in Contemporary, Western, Visual Culture". Masterscriptie: University of the Sunshine Coast, 2006. Queensland, Australië. Gearchiveerd van het origineel op 2009-03-04. Geraadpleegd op 2009-05-01.
43. The Birmingham Post, juni 2002
44. Bramwell 2009, p 53
45. Deels afkomstig van Wikipedia, Groene man, geraadpleegd 21 juni 2021.


 

Deze pagina maakt deel uit van www.nazatendevries.nl. Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorg-vuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten voorkomen. Constateer je fouten en/of heb je vragen, correcties, aanvullingen......... geef die dan even aan mij door via mijn E-mail adres (zie rode balk boven). Wij hebben ons uiterste best gedaan om de auteurs van teksten/citaten en copyrightbepalingen van afbeeldingen te achterhalen. Mocht je rechthebbende zijn en hierover vragen of opmerkingen hebben, neem dan contact op via e-mail. Lees ook de 'Disclaimer' en 'Privacy' voor méér informatie en laat ook eens een bericht achter in het Gastenboek, dan weet ik waarvoor ik het doe.

 

Hoogeveen, 23-07-2021.
Revisie: 5 augustus 2023.
Samenstelling: © Harm Hillinga.
Menu Artikelen.
Terug naar de HomePage.
Top